Defter-Beyan Sistemi Nedir?
Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Sistemdir.
Defter-Beyan Sisteminden Kimler Kullanır?
Defter Beyan Sisteminden;
- Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler
- Basit Usule Tabi Mükellefler
- İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler faydalanabilir.
Defter Beyan Sisteme Başvuru Nasıl Yapılmalıdır?
Sistemini kullanmak zorunda olan mükelleflerin, Sistemi kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki ayın son gününe kadar (bugün dahil) defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.
Defter beyan sistemindeki kanunları www.defterbeyan.gov.tr/tr sitesi üzerinden takip edebilirsiniz.
DİA İle Defter Beyan Entegrasyonu Nasıl Çalışır?
DİA üzerinden defter beyanlarınızı göndermek için Defter Beyan Sistemi lisansına sahip olmanız gerekmektedir. Sonrasında Defter Beyan Sistemine giriş yaparak sistem yönetimi menüsünde, dış sistem kullanıcı alanından entegratör seçimini DİA Yazılım A.Ş. olarak tanımlanması gerekmektedir. Tanımlandıktan sonra oluşan API KEY ve API SECRET değerleri, DİA içerisinde sistem parametreleri alanından tanımlanmasının yapılması gerekmektedir.
Defter Beyan Sistemi İçin Kullanılan Parametrelerin Açıklaması
isd.01.08 : Defter beyan sistemini kullanacak olan firmaların bu parametreyi “Evet” olarak tanımlayıp, gelir ve gider fişlerinde defter beyan alanlarının gelmesi sağlanmaktadır.
1-isd.01.09 : Sistemde işlem yapacak kullanıcı “Mali Müşavir” olarak tanımlı ise kendisine ait defter beyanını göndereceğini, eğer “Mükellef” olarak seçili ise mükellefe ait defter beyanının gönderileceği tanımlaması yapılmaktadır.
Not: Sistem Parametresi isd.01.09 Mükellef tanımlı ise Defter beyan sisteminde Mali müşavire ait oluşturulan API KEY isd.01.12 sistem parametresine, API SECRET isd.01.13 sistem parametre değerine yazılmalıdır.Firma kartı içerisinde Vergi Numarası ve İşveren T.C Kimlik Numarasının girilmesi sağlanmalıdır.
2-isd.01.10 : Bu parametre ilk firma kuruluşunda default olarak “Test” gelmektedir. Firma defter beyan sistemine geçişini sağladı ise “Canlı” olarak seçilmesi gerekmektedir.
3-isd.01.11 : Kullanılacak olan defter türü seçilmelidir. ( Serbest Meslek Kazancına Tabi Defter, İşletme Defteri, Çiftçi İşletme Defteri)
4-isd.01.12 :Defter beyan sistemine giriş yaparak sistem yönetimi menüsünde, dış sistem kullanıcı alanından entegratör seçimini DİA Yazılım A.Ş. olarak tanımlanması gerekmektedir. Entegratör seçimi yapıldıktan sonra oluşan API KEY değerinin yazılacağı alandır.
5-isd.01.13 : Defter beyan sistemine giriş yaparak sistem yönetimi menüsünde, dış sistem kullanıcı alanından entegratör seçimini DİA Yazılım A.Ş. olarak tanımlanması gerekmektedir. entegratör seçimi yapıldıktan sonra oluşan API SECRET değerinin yazılacağı alandır.
İlgili sistem parametrelerine gerekli olan bilgileri tanımladıktan sonra, hesap kartlarının oluşturulması gerekmektedir. Mal aldığımız veya mal satışı yaptığımız firmaların unvanını, bağlı oldukları vergi dairesini ve vergi numaralarını işletme hesap kartlarından tanımlamaları yapılmalıdır.
Hesap kartları tanımlamaları yapıldıktan sonra, işletme hesap gelir-gider fişlerini girişleri yapılmalıdır. Fiş girişleri yapılırken defter beyan sistemi kullanan firmalar için, defter beyan bilgileri bölümü açılmaktadır. Bu alandan;
- Defter Beyan Gönderimi : Oluşturacağız fişlerin defter beyanına gönderilmesini ya da gönderilmemesi sağlar.
- Seri No : İlgili belgeye ait serinin girilmesini sağlamaktadır.
- Sıra No : İlgili belgeye ait numaranın girilmesini sağlar.
- Belge Türü : İlgili belgesinin satış, alış, istisna vb. belge türlerinin seçilmesini sağlamaktadır.
- Kayıt Türü : İlgili belgenin hangi işleme ait olduğunun belirlenmesini sağlar.
- Kayıt Alt Türü : Bu alanda gelen bilgilerin tanımlamaları https://apitestui.defterbeyan.gov.tr sisteme giriş yapıldıktan sonra yapılmaktadır. Defter beyanında tanımlanan kayıt alt türleri, fiş içerisinde yer alan “Kayıt Alt Türleri” butonuna tıklandıktan sonra otomatik olarak gelmesini sağlar.
İlgili belge kayıt edildikten sonra işletme modülü içerisinde yer alan “Defter Beyan Entegrasyon” bölümünde “Bekleyenler” sekmesindeki fişleri “Gönder” dedikten sonra ilgili fişler defter beyan sistemine iletilir. Gönderilen fişler bekleyenler sekmesinden artık gönderilenler sekmesinden görüntülenmektedir. Defter beyan sistemine gönderilen fişler herhangi bir vergisel mevduatı eklemediği sürece geri alınıp, düzeltildikten sonra sisteme tekrar gönderilebilir. Fişlerin Defter Beyan Sistemine gönderilmesi işlemi tamamlandıktan sonra, Defter Beyan Sistemi içerisinde yer alan Muhasebe Bilgileri alanından sisteme yüklenilen gelir-gider fişleri görüntülenir.
